Placebo

 Plasebo , farmakolojik olarak etkisiz bir maddenin telkin yoluyla etkin olduğuna inandırılın ilaçlardır. Ve bu terimin hepimizce bilinmesinin nedeni de farmakolojik olarak etkisiz olsa da hastalarda ölçülebilir değişikliklere yol açması. 

 Her ne kadar kulağa yeni bir kavram gibi gelse de plasebo 1700'lü yıllardan beri kullanılan bir etkidir. Placebo kelimesi latince "memnun olmalıyım" anlamına gelir. Gerçekten de 1700'lü yıllardan beri şeker hapları, sahte ameliyatlar gibi plasebo etkilerini kullanarak sağlıkçıların hastalarını memnun ettiği biliniyor. Plasebo alındığında, örneğin doktorumuzun çok etkili bir ağrı kesici olarak önerdiği bir ilacı içtiğimizde beynimiz ağrının geçeceğine içtenlikle inandığından önden "endorfin" dediğimiz ağrı azaltıcı maddeleri kan dolaşımına salar. Sonuç olarak, aslında siz ağrı kesici değil şeker hapı içtiğiniz halde rahatlamış hissedersiniz. 

Etki eden şeker hapı değil sizin moraliniz ve inancınızdır. Bu etki sadece ağrı azaltmaya değil kalp atış hızınızda değişikliklere damarlarınızda daralma ve genişlemeye hatta kanserle mücadeleye kadar geniş bir yelpazede fark yaratan değişikliklere sebep olur. Ama tabi moralle de bir yere kadar 😅 , bir süre sonra plasebo, özünde etkisiz bir tedavi olduğundan siz hastalığınızın semptomlarını tekrar göstermeye başlarsınız ve gerçek bir tedaviye ulaşmanız gerekir.  

Bilim ve tıp dünyası plaseboyu etik nedenlerden etkin tedavi olarak kullanmıyor. Ancak plaseboyu daha etkili ilaçlar geliştirmek için bir çok bilimsel araştırmada kullanıyorlar. Dediğimiz gibi plasebo moral kaynaklı etki gösteren bir etkisiz maddelerdi, bilim insanları da geliştirdikleri ilaçlar acaba hasta iyileşeceğine inandığı için mi yoksa gerçekten etkili olduğu için mi olumlu etkiler yaratıyor bunu test etmek için genellikle deneylerde hastalarını 2 gruba ayırır ve bir gruba farkında olmadan placebo verirler. Eğer iki grup arasında anlamlı bir fark görülürse ilacın ve ya tedavinin başarılı olduğunu ve kullanılabileceğini deklare ederler. 

Bu yazım öncekilere kıyasla oldukça özet olsa da ilerdeki yazılarımızda "placebo" terimi geçtiğinde bu yazıya yönlendirilip placebo hakkında hızlıca bilgi sahibi olmanız açısından pratik oldu bence. Bir sonraki yazımızda görüşürüz. Sağlıkla kalın.😘