Blogumuzda genellikle vücudumuza aldığımız madde ve bitkilerden bahsediyor sizi bilgilendirmeye çalışıyoruz .Ama bunların dışında yapabileceğiniz ve sadece genel sağlığınıza değil, aynı zamanda beyin fonksiyonlarınıza da ani bir pozitif etki yaratacak üstüne üstelik bu değişimleri kalıcı kılacak bir şey olduğunu söylesem hemen o şeyi yapmaz mıydınız? İşte, düzenli ve planlı sporun vücudumuza etkileri yadsınamaz ve yazımda bir çok kez bahsedeceğim gibi inanılmazdır.
Fiziksel aktivitelerimiz tarihsel evrimimiz boyunca vücutlarımızın fizyolojilerini değiştirmiş dolayısıyla vücutlarımızı kontrol eden beyinlerimizi de değiştirmiştir. İnsan ırkı birçok zorlayıcı çevrede hayatta kalmak , yırtıcılardan kaçmak, doğada yiyeceklerini bulmak ve avlanmak için sürekli fiziksel olarak son derece aktif şekilde yaşamış. İnsan kalıntıları incelendiğinde bu ekstrem şartlarda süren yaşantının bizim kaslarımızı bugünkü haline getirdiği ve beynimizi büyüttüğü görülmüştür. Yüksek yoğunluklu aerobik egzersiz vücuda oksijen alımını hızlandırıp kaslarımızdan kanımıza bazı metabolit ve hormonları salgılattığı için beynimizi büyütmekle kalmayıp ,öğrenme ve hafıza gibi bilişsel yeteneklerimizi de inanılmaz seviyelerde arttırmıştır. Vahşi doğada hayatta kalıp insan türünü bugünlere kadar getirebilmemizin temel sebeplerinden biri de işte bu bilişsel becerilerimizdir.
Ancak takdir edersiniz ki günümüzde çoğumuz sedanter yaşam dediğimiz hareketsiz -masa başı- hayatlar sürdürüyoruz. İhtiyacımız olan besinleri elde etmek için fiziksel efor harcamıyor ve yüksek kalorili besleniyoruz. İnsan vücudunda bir yapı
kullanılmıyorsa yok olur ve belli bir zamandan sonra genetik olarak da kilitlenir, nesilden nesile aktarılamaz. Günümüzün sedanter yaşam tarzı bazılarımızda bazı kasların artık yok olmasına sebep oldu bazı kaslarımız zayıfladı ve işlevsiz hale geldi (kulak kaslarımız gibi).
Bu şuan bir problem değil ancak bir şeyler yapmazsak ileride çocuklarımız çok zayıf olacaklar .Sadece kas olarak değil zeka olarak da... Çünkü araştırmalar göstermiştir ki fiziksel egzersiz yaşınız ve ya sağlık durumunuz ne olursa olsun beyin aktivitelerinizi iyileştirir.
Egzersiz esnasında kasılan ve yorulan kaslarınızdan laktik asit , myokinler kanınıza salınır. Bu maddeler beyninize ulaşır ve sinir hücrelerinizi uyarır. Özellikle de öğrenme ve hafızanızla ilgili olan bölümdeki (hipokampüs) sinir hücrelerinizi uyaırılar ve bu sinir hücreleri vücudunuza bir çok sağlıklı hormonun salınmasını sağlar. Mekanizma gördüğünüz üzere çok basit ve çok güçlü etkileri olduğuna kendi deneyimimden de yola çıkarak sizi temin edebilirim.
Yazımın teması egzersizin beyne etkileri olduğundan çok detaya girmeden bahsetmek istediğim akıl almaz bir kaç etkisi daha var. Üstte bahsettiğim mekanizmadan yayılan hormonlardan çoğu vücudunuzdaki hastalıkların oluşturduğu inflamasyonu (ateş ve ya ağrı) çok hızlı bir şekilde geçiriyor. Hormonlardan bazıları insülin gibi davranıyor ve şeker hastaları için muazzam etkileri oluyor. Bağışıklığınız hızla güçleniyor. Hücrelerinizde DNA yapınız bile iyileşiyor ve kansere karşı daha korunaklı hale geliyorsunuz..
Konumuza geri dönersek egzersiz bu etkileri yaratacak kadar süre yapıldığında ( bu süre yaşa ve sağlık durumuna göre değişir ) sizi tamamen sağlıklı ,daha iyi odaklanmış, daha hızlı ve kalıcı öğrenen bir birey haline getirir. Üstelik spor yapmak sinir hücrelerimizde dopamin ve serotonin denilen nörotransmitterlerin (sinir hücresi haberleşme hormonu) salgılanmasını sağlar. Bu hormonlar sizi mutlu ve ödüllendirilmiş hissettiren dolayısıyla depresyon ,anksiyete gibi bir çok ruhsal rahatsızlığı da kolayca önleyen nörotransmitterlerdir.
//Dopamin ve serotoninin bağımlılık yapan ( sigara ,uyuşturucu ,kafein gibi) bir çok şeyde kilit taşı olduğunu biliyor muydunuz ? -Öğrenmek için renkli kelimelere tıklayın-
Fiziksel egzersizin beyindeki öğrenme ve hafıza bölgesine(hipokampüse) yaptığı bu pozitif etkiler Alzheimer gibi beyinde demansa (gerilemeye) yol açan başka bir deyimle bunamaya sebep olan hastalıkların kalıcı olarak önlenmesini sağlar. Yaşlı bir insan bile planlanmış ve sürekli bir ağırlık egzersiziyle 20'lerindeki halinde sahip olduğu kas kütle ve kapasitesini tekrar kazanabilir böylece yaşlılıkla gelen hızlı yorulma, bazı fiziksel aktiviteleri yapamama gibi yetersizliklerin önüne geçilir.
 |
En eskiler sporun beyne etkisini görüp "mens sana in corpore sana" derlermiş. Mustafa Kemal Atatürk'ün çevirisiyle bu söz "Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur." diye bilinir.
|
Anlatmak istediğim daha bir çok etkisi ve bilimsel deneyler olsa da yazım şimdiden çok uzadığı için kaynakçam olan makaleyi ve bana ilham veren TED videousunu aşağıya bırakacağım.Ve yazıma yine bir öneriyle son vereceğim; Egzersizin bu inanılmaz etkilerini günlük hayatınızda deneyimlemek için yapmanız gereken sadece haftada 3-4 gün 30'ar dakikalık bir egzersiz programı uygulamanız ve bunu hayat boyu bir alışkanlık haline getirmenizdir. İlk egzersizin ardından bile beyninizin ne kadar berraklaştığını kendiniz göreceksiniz.
Sağlıkla kalın.😇
Kaynakça:
Bu şuan bir problem değil ancak bir şeyler yapmazsak ileride çocuklarımız çok zayıf olacaklar .Sadece kas olarak değil zeka olarak da... Çünkü araştırmalar göstermiştir ki fiziksel egzersiz yaşınız ve ya sağlık durumunuz ne olursa olsun beyin aktivitelerinizi iyileştirir. 
Yazımın teması egzersizin beyne etkileri olduğundan çok detaya girmeden bahsetmek istediğim akıl almaz bir kaç etkisi daha var. Üstte bahsettiğim mekanizmadan yayılan hormonlardan çoğu vücudunuzdaki hastalıkların oluşturduğu inflamasyonu (ateş ve ya ağrı) çok hızlı bir şekilde geçiriyor. Hormonlardan bazıları insülin gibi davranıyor ve şeker hastaları için muazzam etkileri oluyor. Bağışıklığınız hızla güçleniyor. Hücrelerinizde DNA yapınız bile iyileşiyor ve kansere karşı daha korunaklı hale geliyorsunuz..
Harika👏👏👏👏
YanıtlaSilEllerinize sağlık 🙏😍👏👏👍
YanıtlaSil