Psikedelik (Saykodelik) İlaçlar

 

Psikedelik veya saykodelik ilaçlar, beyinde serotonin reseptörlerini aktive ederek çeşitli bilinç bulanıklıklarına ve halüsinojenik etkilere sebep olan ilaçlardır. Çoğu günümüzde tedavi amaçlı kullanılmasa da çalışma mekanizması ve geçmişteki kullanım amacı sebebiyle ilaç kategorisindedirler.

Psikedelik kimyasal içeren çeşitli materyaller, mantarlar veya bitkiler, geçmişte ruhsal ve fiziksel tedavi amacıyla veya dini ritüellerde kullanılmıştır. Bu kimyasallarda diğer ilaçlardan farklı olarak transa geçiş, dini huşu, rüya görme ve hatta ölüme yakın deneyim gibi normal sayılmayacak etkiler gözlenebilir.

En yaygın örneklerinden biri sihirli mantarlardır. Psilobisin kimyasalı içerdiğinden bu isimle de bilinir. Tüketildikten 20 dakika sonrasında beyindeki sinirsel bağlantıları bozabilir ve yeniden oluşturabilir. Bu yetenekleri nedeniyle görsel ve işitsel halüsinasyonlar görülür.

Verilebilecek başka bir örnek ise kaktüs türlerinden Peyotedir. Peyotenin etken maddesi olan meskalin beyindeki serotonin reseptörlerine tutunarak halüsinojenik ve kaleydoskopik(renkler birbiri içerisinde) görüşe yol açar. Bunun yanında işitsel algı bozuklukları da oluşur. Meksika ve Güneybatı Teksas'a özgüdür, yerli kabileler tedavi veya dini amaçlı kullanır.

Diğer bir psikedelik madde Ayahuasca'dır. Banisteriopsis caapi bitkisinin dal ve yapraklarının kaynatılmasıyla elde edilir, içecek olarak tüketilir. Şamanlar ruh iletişimi, dini ritüeller ve şifa amacıyla kullanmıştır. Hatta birkaç Brezilya kilisesi ruhsal tecrübe geliştirme açısından rutin olarak kullınımına devam etmektedir. Yan etkileri daha az olduğundan antipsikotik ilaç olarak kullanımı da mevcuttur.

Son olarak LSD (Lisejik Asit Dietilamid) vücutta uyuşukluk, halsizlik, bulantı, hipotermi (düşük vücut sıcaklığı) veya hipertermi (yüksek vücut sıcaklığı), yüksek kan şekeri, kalp atım hızı artışı, çene sıkma, terleme, artan tükürük ve mukus üretimi, ve titreme oluşturabilen bir psikedelik maddedir. Çeşitli sanrılara ve algı bozukluklarına yol açar. 70′ lerin başında LSD kaynaklı birçok ölüm yaşanmış, bu sebeple ABD ve İngiltere’ de yasaklanmıştır.

Psikedelik ilaçlar üzerine yapılan çalışmalar sonucunda depresyon, anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklarda etkili olmasına rağmen kullanan kişinin trans durumuna geçmesine sebep oldukları sonucuna ulaşıldı. Bu çalışma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında bilim insanları, bağımlılık yaratmayan psikedelik maddelerin terapötik kullanımlarında ileriye dönük bir artışın gözlenebileceği konusuna olumlu bakıyorlar. 

Kaynaklar

https://evrimagaci.org/psikedelik-ilaclar-bilinci-nasil-etkiler-7950#:~:text=Psikedelik%20veya%20saykodelik%20ila%C3%A7lar%2C%20beyinde,ila%C3%A7%20gruplar%C4%B1%20olarak%20tan%C4%B1mlan%C4%B1r.

https://inovatifkimyadergisi.com/psikedelik-ilaclar-seratonin-reseptorune-nasil-baglaniyor

https://sinirbilim.org/psikedelik-muzik/