Şeker Bağımlılığı

Hepimiz birkaç öğün aynı yemeği yiyince sıkılıp yeni şeyler yemek isteriz değil mi? Şahsen ben aynı yemeği hem öğlen hem akşam yiyince ertesi gün o yemeğe bakasım bile gelmiyor. Bunun biyolojik bir sebebi var: Her yemek yediğinizde beyniniz ödüllenmiş hisseder ancak aynı şeyleri yemeye devam ederseniz beyniniz bu hisse alışır ve duyarsızlaşır dolayısıyla zevk almamaya başlarsınız. Bu olayın çok da mantıklı bir sebebi var, bakarsanız farklı yiyeceklerle beslendiğinizde daha çok çeşitli vitamin ,mineral ve proteine ulaşırsınız . 

Beyninizdeki ödül merkezi "dopamin" adında bir molekülün sinir hücrelerini aktive etmesi esasına dayanır. Dopamin bu anlamda çok önemli bir molekül çünkü tahmin edersiniz ki insanlar ödüllendirilmiş (mutlu) hissetmek için birçok maddeye ve yiyeceğe başvuruyor .Bu maddelerin bazıları da  belli derecelerde bağımlılık yapıyor tabi : uyuşturucu(pudra şekeri olmayan 🙄), sigara, alkol,  şeker....

-Daha önceki bir yazımızda sigara bağımlılığını ele almıştık renkli kelimelere tıklayarak yazımıza ulaşabilirsiniz. Aslında aralarında çok bir fark yok hepsi aynı mekanizmayla işliyor.-

Şeker yediğimiz neredeyse her şeyde bulunan bir madde ; tatlılar , abur-cuburlar bir yana ,meyveler, sebzeler, süt ve süt ürünleri de şeker içerir. Bu bağlamda şeker bağımlılığı küresel bir tehdittir. "Yağlarınızdan Kurtulmayın" yazısında bahsettiğim gibi şekerin keşfinden sonra yaklaşık 1500 yıllık zaman periyodu boyunca insanlar bizim bir yılda tükettiğimiz şeker miktarına dahi ulaşamamışlardır. Devasa miktarlarda vücudumuza aldığımız şekerler yazımın başında bahsettiğim gibi yemekten sıkılıp duyarsızlaşma mekanizmasından da muaf moleküllerdir. Yani  her gün şeker yeseniz de beyniniz duyarsızlaşmaz ,hep ödül merkeziniz uyarılmaya devam eder o kadar. "Eee bunda ne sorun var, şu günlerde bizi mutlu edecek iki tatlımız var ona da karışma. " diye düşünüyor olabilirsiniz. Aslında ben de hemfikirim ama size en azından tatlınızı bağımlılık yapıp size zarar vermeyecek miktarda tüketmeniz için birkaç sebep vereceğim:

1. Size çok az hacimde çok fazla kalori vereceğinden kilo alırsınız. (bunu diyeceğimi biliyordunuz değil mi 😅)
2. Şeker ,özellikle de yazıda bahsi geçen şeker türü rafine ve sağlıksız olan şeker, karaciğerin ekstra çalışıp yorulmasına sebep olur. Karaciğer vücutta birçok sistemin sağ koludur dolayısıyla tüm vücudunuz olumsuz etkilenir. Ve yahut karaciğer yağlanmasını tetikler.
3. 
   
   Cildiniz kırışır. Şeker molekülleri cildinizi esnek ve gergin olmasını sağlayan moleküllere yapışarak yapılarını bozar.
4. Dişleriniz çürür. Ağzınızda yaşayan ve düzenli fırçalanmadığında baskın hale geçip dişlerinizi eriten bakteriler şekerle beslenirler.
5. Mutsuzluğa sebep olur. Evet sabahtan beri dopamin ve ödül merkezi anlatıyorum ama dediğim gibi bu bir bağımlılık olduğu takdirde şeker tüketmediğiniz her saniye mutsuz hissedersiniz.
6. Şekersiz kalınca oluşan mutsuzluktan kurtulmayı daha çok şekerde arayan insanların sonu obeziteye çıkar tabi ki .
7. İnsülin direnci gelişir. Vücudumuzda kan şekerini düzenleyen hormonlar bir orkestra gibi düzenidir ancak şekeri abartırsanız , vücudunuz artık sizden bıkacaktır ve insülin göndermeyi bırakacaktır. Tip 2 Diyabet diye de bilinen şeker hastalığı bu şekilde gelişir.

Felaket tellallığı yapmak istemiyorum o yüzden hemen size bir çözüm önerisi sunuyorum: Dengeli ve sağlıklı beslenmek. Bunun için tabağınızı yarısında taze yeşillikler , çeyreğinde protein (et , tavuk, mantar ve ya baklagil gibi) ve diğer çeyreğinde de karbonhidrat (bulgur pilavı ,tam tahıllı makarna vs.) olacak şekilde dengeli hazırlamanız en sağlıklı seçim olacaktır. Üstte bahsettiğim kötü etkiler sağlıklı beslenen bir insan için değil sabah akşam rafine yiyeceklerle beslenen şeker bağımlısı insanlar için geçerlidir. Eğer ev yemeğiniz yiyor dengeli besleniyorsanız  iki dilim baklavanın lafı olmaz .🤗😋

Hepinize iyi ramazanlar ,sağlıkla kalınn..🐱‍💻👩🏻‍⚕️