Gizli İşkence : Travma Sonrası Stress Bozukluğu

Neredeyse hepimiz hayatımızın bir döneminde travmatik olaylara şahit oluruz.(Özellikle çocukluk travmaları çok yaygındır çünkü o yaşlarda travmayla baş edebilme yeteneğimiz daha da düşük.) Ve milyonlarcamız bu olayların etkisinden kolayca kurtulamaz. Yaşadıkları travma haftalar içinde unutulsa bile yıllar sonra küçük bir olayla tekrar alevlenir ve travmanın ilk yaşandığı zamanla aynı şiddette etkisini gösterir. Bu rahatsızlığa "Travma Sonrası Stress bozukluğu (PTSD)" denir.  Travma sonrası stress bozukluğu yaşayan insanlar sık sık  uzaklara dalıp giderler. Bu davranışa " bin yard bakışı" da denir ve travma yaşayan insanları fark edebileceğiniz tek gözle görülür semptomdur. 

 Travma sonrası stress bozukluğu yaşayan insanlar; taciz, şiddet, ölüm, kayıp gibi korkunç olaylara direkt maruz kalırlarsa ya da devamlı maruz kalırlarsa sinir sistemleri vücudun tehlikede olduğuna dair sinyaller göndermeye başlar. Bu HPA aksı olarak bilinen "savaş ya da kaç" refleksini aktive eder. " Savaş ya da Kaç" insan vücudunun deneyimleyebileceği en yüksek stress seviyesidir ve vücut bu raddeye geldiğinde, sadece o durumdan kurtulup hayatta kalmayı hedeflediğinden beyin fonksiyonları kısıtlanır. Bu stress uyanımı sonucu Travma sonrası stress bozukluğu yaşayanlar derin düşüncelere dalar, anlık anıları canlanır, kabuslar görür ve ya travmasını hatırlatacak her şeyden kaçınırlar. Devamlı korku, öfke, kendine zarar verme, utanç ve ya dehşet gibi travmasının türüne bağlı bir duyguya maruz kalırlar. Bu semptomlar bir süre içinde kaybolsa bile yıllar sonra bir koku , görüntü ,tat ve ya his aracılığıyla ilk günkü gibi canlanabilme potansiyeline sahiptir. Yani o travmayı sıfırdan  aynı şiddette bir daha yaşarsınız. 

 Psikolojik bir rahatsızlık olduğu için insanlar genelde görmezden gelmeye ve ya küçümsemeye meyillidir. Ancak psikolojik rahatsızlıklar aynı kol kırığı ve ya kanser gibidir, "Zamanla atlatırsın" gibi laflarla iyileşebilecek rahatsızlıklar değildir. Nasıl bakteriyel bir enfeksiyon yaşadığınızda bademcikleriniz iltihaplanıyor ,ateşleniyorsanız travmatik stress bozukluğu gibi rahatsızlıklarda da vücudunuzda gerçek değişiklikler meydana gelir ve sizi hasta eder. En basit örneği; sizin hala tehlikede olduğunuzu düşünen beyin aynı zamanda vücudunuzu kontrol eden organınız bu sebeple vücudunuzun tamamına stress hormonları yollayarak fiziksel acı çekmenize sebep olur. Böylece vücudunuz acıyla uyanır ve " Savaş ya da Kaç" refleksi gösterir. Uzun süre stresse maruz kalan beynin nasıl küçüldüğünden ve sonuçlarından bahsetmiştik. Kesinlikle kaçınılması gereken bir olaydır.

 -Stressin beyne yaptığı etkilerden bahsettiğimiz Stress yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.-

Eğer sizde de travma sonrası stress bozukluğu olduğunu düşünüyorsanız bir sağlık uzmanından yardım istemek başa çıkmanıza çok yardım edecektir. Eğer etrafınızda travma sonrası stress bozukluğuna sahip birini farkederseniz, ona destek olmak ve empati yardım etmenizi kolaylaştıracaktır.